तणाचो उजो, जाका रानवटी उजो वा झुडपांचो उजो अशेंय म्हण्टात, हो अनियंत्रीत उजो आसून तो मुखेलपणान सुकें तण, वनस्पत आनी झोंपां हांचेवरवीं पातळटा. हे उजो सादारणपणान नेटान चलतात आनी खास करून सुकी परिस्थिती, चड वारें आनी भरपूर इंधन (उंच, सुकें तण वा ब्रश) आशिल्ल्या वाठारांनी बेगीन पातळूंक शकतात. गांवगिऱ्या वाठारांनी आनी शारांनी तणाचो उजो येवंक शकता, पूण तो चडसो उक्त्या शेतांत, रानांनी आनी तणाच्या वाठारांनी दिसता.
उश्ण कटिबंधीय हवामान आनी विंगड विंगड भूंयप्रदेश आशिल्ल्या गोंयांत तणाच्या उज्या सयत पर्यावरणीय धोक्यांची एक श्रेणी जाता. सुक्या हंगामांत, सादारणपणान नोव्हेंबर ते मे ह्या काळांत, उण्या पावसाक लागून आनी चड तापमानाक लागून तण आनी वनस्पत सुकता तेन्ना राज्यांत तणाच्या उज्याक चड त्रास जाता. उक्त्या शेतांत, रस्त्या कुशीक, गांवगिऱ्या वाठारांनी आनी रानां लागसार वा शेतकी जमनीलागीं हे उजो येवंक शकतात.
हंगामीपण: गोंयांत कांय म्हयन्यांनी सुकें हवामान येता, जाका लागून तणाच्या उज्याक अनुकूल परिस्थिती निर्माण जावंक शकता.
सैमीक आनी मनशाचीं कारणां: गोंयांत वीज पडप वा सिगरेट बेपर्वा करून विलो लावप, शेतवडी जळोवप, वा उजो लावप लेगीत अशा मनशाच्या वावराक लागून गोंयांत तणाचो उजो सुरू जावं येता.
जोखीम वाठारः गोंयांतले गांवगिरे आनी शेतकी वाठार, खास करून दर्यादेगेवेले वाठार आनी सुकें तण आनी ब्रश आशिल्ल्या वाठारांनी तणाचो उजो चड प्रमाणांत दिसता. तेभायर सुक्या हंगामांत रानां वा अस्तंत घाटालागीं आशिल्ले वाठार धोक्यांत पडटात.
तणाचो उजो सुरवेक ल्हान दिसलो तरी बेगीन वाडूंक शकता आनी ताका लागून जायते धोके निर्माण जावंक शकतात:
वारें, सुकी वनस्पत आनी खडबडीत वाठार हाका लागून तणाचो उजो नेटान पातळूंक शकता. एकदां उजो लागलो म्हणटकच तो खूब थोड्याच काळांत व्हड वाठार व्यापून दवरूंक शकता आनी घरांक, मुळावी बांदावळ आनी रानवटी जनावरांक धोको निर्माण करपाक शकता.
जसो जसो उजो पातळटा तसो तसो ताका लागून पिकां, घरां, वाहनां, मुळावी बांदावळ नश्ट जावंक शकतात. गोंयांतले गांवगिरे समाज आनी शेतकार अशा लुकसाणाक खासा असुरक्षित आसात.
आळाबंदा हाडलो ना जाल्यार तणाच्या उज्याक लागून लोकांचो जीव धोक्यांत पडूं येता. उजो पालोवपी दळाच्या वाठारा लागसार वा भितर सांपडिल्ल्या लोकांक खर जळजळ वा मरण लेगीत येवंक शकता. धुंवर आनी राख उस्वासांत घेतल्यारय स्वासाचे प्रस्न येवंक शकतात.
तणाच्या उज्याक लागून सैमीक रावपाची सुवात नश्ट जावन रानवटी जनावरांक धोको निर्माण जावंक शकता आनी पर्यावरण यंत्रणेंत व्यत्यय येवंक शकता. वनस्पत आनी जमनीच्या दर्ज्याचेरूय परिणाम जावं येता, जाका लागून पर्यावरणाचेर चड काळ परिणाम जावंक शकतात.
तणाच्या उज्या वेळार भायर सरपी धुंवर आनी कणांक लागून स्वास घेवपाचे त्रास, दोळ्यांक चिडचिडेपण आनी दमो सारकिल्ल्यो स्थिती वायट जावंक शकतात. भुरगीं, जाण्टे, स्वास घेवपाचे दुयेंस आशिल्ल्या दुबळ्या लोकसंख्येक चड धोको आसता.
तणाच्या उज्याक लागून जावपी धोके समजून घेवप स्वताची, तुमच्या मालमत्तेची आनी पर्यावरणाची राखण करपा खातीर गरजेचें आसा. हांगा विचारांत घेवपासारके घटक आसात: १.
गांवगिऱ्या वाठारांत, शेतां लागसार, शेतकी जमनी लागसार वा रानांनी रावल्यार तणाचो उजो लागपाचो धोको चड आसता. गोंयचे शेतकी वाठार आनी अस्तंत घाटा लागसारचे वाठार सुक्या हंगामांत खासा असुरक्षित आसतात.
तापमान चड आसता, आर्द्रताय उणी आसता आनी खर वारें आसता तेन्ना तणाचो उजो लागपाची चड शक्यताय आसता. सुको हंगाम, खास करून नोव्हेंबर ते मे ह्या काळांत हो धोको वाडटा.
तुमच्या भोंवतणच्या वनस्पतीचो प्रकार म्हत्वाचो. सुकें तण, झोंपां आनी उण्या प्रमाणांत ओलसाण आशिल्लीं झाडां उजो लावपाक शकतात. दाट अंडरब्रश आशिल्ल्या वाठारांनी खास करून रानांनी वा शेतकी वाठारांनी चड धोको आसता.
शेत उक्तेपणान जळोवप, उडयल्ले सिगरेटाचे कुडके, उजो येवंक शकता अशा यंत्रांचो वापर लेगीत बेपर्वा करून तणाचो उजो लागपाची शक्यताय वाडटा.
गोंयांत तणाच्या उज्याच्या इशाऱ्या खातीर देशभरांत विशिश्ट पद्दत नासली तरी कांय प्रणाली आनी थळावे अधिकारी उज्याच्या धोक्यांक आनी हवामानाच्या परिस्थितीं संबंदीत शिटकावणी आनी इशारो दितात, जाका लागून तणाचो उजो लागूं येता:
भारत हवामान खातें (आयएमडी) चड तापमान, सुकी परिस्थिती आनी वाऱ्याच्या वेगा संबंदीं हवामानाची शिटकावणी दिता, जाका लागून उज्याच्या धोक्यांत वांटो घेवंक शकता.
थळाव्या अधिकाऱ्यां कडल्यान उजो पालोवपाची खबर:
थळावे उजो पालोवपी दळ वा राज्य आपत्ती वेवस्थापन प्राधिकरण (एसडीएमए) उज्याच्या चड धोक्या विशीं शिटकावणी दिवंक शकता, खास करून सुक्या वेळार आनी वाऱ्याचो चड वेग आशिल्ल्या दिसांनी.
गोंय रान खातें आनी शेतकी खातें खास करून सुकी वनस्पत आशिल्ल्या वाठारांनी वा नियंत्रीत जळपाच्या कार्यावळी वेळार उजो पालोवपाचे सल्लो जारी करूंक शकतात.
थळावे माध्यम आनी सोशल मिडिया प्लॅटफॉर्म चालू आशिल्ल्या उज्या विशीं अद्ययावत आनी शिटकावणी दिवंक शकतात, खास करून उज्याच्या चड हंगामांत.
आयएमडी आनी थळाव्या हवामान अद्ययावतांचें पालन करचें:
भारत हवामान खात्या कडल्यान (आयएमडी) ताज्या हवामान अदमासा विशीं अद्ययावत रावचें, खास करून सुक्या वेळा विशीं, चड तापमान, आनी वाऱ्याच्या परिस्थिती विशीं.
तुमच्या वाठारांतल्या खंयच्याय सक्रिय तणाच्या उज्या संबंदी, वा उज्या संबंदीत जोखमी संबंदी थळाव्या खबरो आनी अधिकार् यांनी केल्ल्या घोशणांचो मागो दवरात.
उज्याच्या धोक्याची वा चालू आशिल्ल्या उज्या विशीं रियल टाईम म्हायती मेळोवपा खातीर गोंय राज्य आपत्ती वेवस्थापन प्राधिकरण (एसडीएमए) वा थळाव्या उजो पालोवपी खात्या कडल्यान आपत्कालीन इशारा खातीर सायन अप करात.
गांवगिऱ्या आनी शेतकी वाठारांनी तणाच्या उज्या सयत आणीबाणीच्या वेळार रियल-टायम अपडेट वांटपी थळाव्या समुदाय नेटवर्काचो वा व्हॉट्सअॅप गटांचो भाग जावचो.
करप:
माहिती मेळोवची: हवामानाची परिस्थिती आनी थळाव्या खबरांचेर उजो पालोवपाची खबर दिवपा खातीर नियंत्रण दवरचें. खास करून सुक्या आनी वाऱ्याच्या काळांत उज्याच्या धोक्याची जाणविकाय दवरात.
उजो पालोवपी दळ तयार करप: तुमी गांवगिऱ्या वाठारांत रावतात वा शेतां वा रानां लागसार मालमत्ता आसल्यार, तुमच्या मालमत्तेंत उजो पातळचो न्हय म्हणून उजो पालोवपी दळ (वनस्पती नाशिल्ले निवळ वाठार) तयार करात.
आपत्कालीन किट तयार करात: उदक, टॉर्च, पयली मदत किट, वखदां, आनी पोर्टेबल फोन चार्जर सारकिल्या गरजेच्या वस्तूं सयत आपत्कालीन किट तयार दवरात.
रिकामे करपाचे आदेश पाळचे: थळावे अधिकाऱ्यांनी रिकामे करपाचे आदेश जारी केल्यार तुमची मालमत्ता रोखडीच सोडून थारायिल्ल्या सुरक्षीत वाठारांत वचचें. उज्याक आडखळून पडचे न्हय म्हणून रिकामे करपाचे मार्ग पाळचे.
उजो प्रतिरोधक बांदकाम साहित्य वापरात: तुमी उजो लागपी वाठारांत घर बांदतात वा नवनिर्माण करतात जाल्यार, उज्याक उण्यांत उणें लुकसाण जावचें म्हणून छप्पर आनी वण्टीं खातीर उजो प्रतिरोधक साहित्य वापरपाचो विचार करात.
उजो पालोवपाचें शिक्षण: कुटुंबांतल्या वांगड्यांक, खास करून भुरग्यांक, उजो पालोवपी उपकरणां कशीं वापरचीं आनी उजो लागीं पावलो जाल्यार कितें करचें हाचे सयत उजो पालोवपाच्या उपायांचेर शिक्षण दिवप.
करप ना:
घबरूं नाकात: शांत रावचें आनी आपत्कालीन प्रोटोकॉल पाळचें. आणीबाणीच्या वेळार घबरपाक लागून माहिती आशिल्ले निर्णय घेवप कठीण जावं येता.
एकटोच उजो आडावपाचो यत्न करचो न्हय: उजो व्हडलो आसल्यार तो स्वता आडावपाचो यत्न करचो न्हय. उजो पालोवपी काम वेवसायीक आनी आपत्कालीन प्रतिसाद दिवप्यांचेर सोडचें.
उजो पालोवपी दळाच्या वाठारांतल्यान प्रवास करचो न्हय: तुमच्या वाठारांत उजो सक्रीय
आसल्यार, बाधित वाठारांतल्यान प्रवास करप टाळचें. धुंवर आनी कोळसो दृश्टीकोन अस्पश्ट करपाक शकता आनी रस्ते आडावप वा असुरक्षित आसूं येता.
उक्ती ज्वाला वापरूं नाकात: सुक्या परिस्थितींत उक्ती ज्वाला, जशी कॅम्प फायर वा जळपी कोळसो वापरप टाळचें. तशेंच सुक्या सुवातेर सिगरेटाचे कुडके उडोवप टाळचें.
उजो पावपाची वाट पळोवची न्हय: तुमच्या मालमत्तेंत उजो पावपाची वाट पळोवची न्हय. शिटकावणी मेळ्ळी जाल्यार बेगीन भायर सरचें.
आपत्कालीन प्रवेश मार्ग आडावचे न्हय: आपत्कालीन वाहनांक तुमच्या मालमत्तेंत आनी भोंवतणच्या वाठारांनी स्पश्ट प्रवेश आसा हाची खात्री करात. उबीं आशिल्लीं गाडयो वा हेर आडमेळीं आशिल्ले रस्ते आडावचे न्हय.
निश्कर्श:
तणाचो उजो विध्वंसक थारूंक शकता, खास करून गोंयसारक्या सुक्या वाठारांनी, जंय चड तापमान, सुकी वनस्पत आनी मनशाची क्रिया हांचो मेळ जावन उज्याच्या प्रकोपाखातीर आदर्श परिस्थिती निर्माण जावंक शकता. जोखीम समजून घेवप, हवामानाच्या पद्दतीं विशीं म्हायती रावप आनी सुरक्षेचे नेम पाळप तुमकां तणाच्या उज्या पासून तयारी करपाक आनी स्वताची राखण करपाक मदत करूंक शकता. जागृत रावून आनी सक्रिय रावून तुमी तुमचो धोको उणो करूंक शकतात आनी तुमच्या कुटुंबाची आनी समाजाची सुरक्षीतताय सुनिश्चीत करूंक शकतात.
📧 Email: dir-fire.goa@nic.in
(+91) 7391047132 101 / 112
2225500 / 2423101 / 2425101 / 2455400