धर्तरेच्या पृश्ठासकयल टॅक्टोनीक प्लेटींच्या हालचालीक लागून जमनीचो अचकीत हालोवप वा कांपप म्हळ्यार भूंयकांप. धर्तरेच्या कवचांत चड करून दोश वा भग्नावस्थेवांगडा उर्जा सोडपाक लागून ह्यो हालचाली सुरू जातात. भूंयकांपांची तीव्रता ल्हान ल्हान भूंयकांपापसून ते व्हड प्रमाणांत नाश करपाक शकपी खर भूंयकांप मेरेन आसूं येता.
गोंयांतले भूंयकांप:
भूंयकांपाचो धोको उणो ते मध्यम मानपी प्रदेशांत गोंय हें भूंयकांप झोन III (मध्यम धोको) खाला वर्गीकरण केल्लें आसा. गोंयांत व्हड प्रमाणांत भूंयकांप जावप क्वचितच घडटा, पूण टॅक्टोनीक प्लेटीचे शिमेक लागीं आशिल्ल्यान तो पुरायपणान कंपनांतल्यान मुक्त ना. ह्या भूंयकांपांतले कांय भूंयकांप महाराष्ट्र वा अस्तंत घाट वाठार ह्या शेजारच्या राज्यांतल्या भूंयकांपांतल्यान निर्माण जावंक शकतात.
भूंयकांपाक लागून जावपी धोके तांचो व्याप्ती, काळ आनी लोकवस्ती आशिल्ल्या वाठारांक लागीं आशिल्ल्यान आदारून आसता. सामान्य धोक्यांत अशे आसात:
संरचनात्मक नुकसान:
इमारती, रस्ते, पूल कोसळूं येतात.
जखमी जावप वा जीव वचप:
पडपी कोळसो, उजो वा भूंयकांप जाल्यार लोकांक हानी जावंक शकता.
भूंयकांप आनी द्रवीकरण:
सुटसुटीत माती आशिल्ल्या वाठारांनी जमनी स्थलांतरीत वा बुडून वचूं येता.
सुनामी :
दर्यादेगेवेल्या वाठारांनी भूंयकांप उदकापोंदा जाल्यार दर्याचीं व्हड ल्हारां येवंक शकतात.
मुळाव्या साधनसुविधांचो व्यत्यय:
उदक, वीज आनी संचारण प्रणालींक लुकसाण जावं येता.
तुमचो वाठार भूंयकांपाच्या वाठारा खाला पडटा काय ना तें तपासात आनी तुमच्या घराची वा कामाच्या सुवातेर असुरक्षीततायेचें मुल्यांकन करात.
तुमच्या प्रदेशा खातीर विशिश्ट जोखीम समजून घेवपा खातीर थळाव्या अधिकाऱ्यांचो वा भूवैज्ञानिक खात्यांचो सल्लो घेयात.
इमारतींच्या संरचनात्मक अखंडतेचें मुल्यांकन करप, खास करून पोरन्या बांदकामांत.
रियल-टायम भूंयकांप सावधानताय दिवपी मोबायल ऍप्लिकेशनां वा सेवा वापरात, जशे की:
भारतीय हवामान विभाग (आयएमडी)
राष्ट्रीय आपत्ती वेवस्थापन प्राधिकरण (एनडीएमए)
ShakeAlert वा Earthquake Network सारकिले जागतीक अॅप्लिकेशनां.
भूंयकांपा उपरांत अद्ययावत म्हायती खातीर थळाव्या रेडिओ वा दूरचित्रवाणीचेर ट्यून करात.
रियल-टायम भूंयकांप सावधानताय दिवपी मोबायल ऍप्लिकेशनां वा सेवा वापरात, जशे की:
भारतीय हवामान विभाग (आयएमडी)
राष्ट्रीय आपत्ती वेवस्थापन प्राधिकरण (एनडीएमए)
ShakeAlert वा Earthquake Network सारकिले जागतीक अॅप्लिकेशनां.
भूंयकांपा उपरांत अद्ययावत म्हायती खातीर थळाव्या रेडिओ वा दूरचित्रवाणीचेर ट्यून करात.
माहिती कशी रावची:
हवामान आनी भूंयशास्त्र ऍप्लिकेशनां: भूंयकांप निरिक्षण ऍप्लिकेशनां स्थापन करात.
सोशल मिडिया आनी खबरो: अपडेटा खातीर सत्यापीत सरकारी चॅनल फॉलो करात.
समुदाय जाळें: थळाव्या आपत्ती तयारी गटांत सामील जावचें.
सरकारी सेवा: आपत्ती वेवस्थापन एजन्सी कडल्यान एसएमएस वा ईमेल अधिसुचोवण्यां खातीर सायन अप करात.
दोस: १.
ड्रॉप, कव्हर, आनी होल्ड ऑन:
जमनीर देंवून घटमूट मेजा सकयल आडखळून हालोवप बंद जायसर धरून रावचें.
भितर आसल्यार घरांत रावचें आनी जनेलां आनी जड वस्तूं पासून पयस सुरक्षीत सुवातेर वचचें.
भायर आसल्यार, इमारती, वीज लायनी आनी झाडां पासून पयस, उक्त्या सुवातेर वचचें.
उदक, जेवण, पयली मदत, टॉर्च आनी बॅटरी सयत आपत्कालीन किट तयार दवरात.
भूंयकांपा उपरांत अधिकार् यांच्या सुचोवण्यां प्रमाणें वागचें आनी उपरांतच्या भूंयकांपाची तयारी करची.
करचें न्हय: १.
हालोवपाच्या वेळार भायर धांवूंक नाकात; पडपी कोळसो तुमकां जखमी करपाक शकता.
भूंयकांपाच्या वेळार वा रोखडेंच लिफ्ट वापरप टाळचें.
इबाडिल्ल्या इमारतीं पासून पयस रावचें आनी अधिकार् यांनी सुरक्षीत जाहीर जाय मेरेन भितर सरप टाळचें.
चुकीची म्हायती पातळावची न्हय; अद्ययावत करपा खातीर विस्वासांत घेवपा सारके स्रोताचेर आदारून रावचें.
उजो येवचो न्हय म्हणून गॅस लायनींक लुकसाण जालां आसूं येता जाल्यार मेणवाती पेटवप टाळचें.
भूंयकांपाक लागून जावपी धोके उणे करपाक तयार रावप आनी म्हायती मेळप हें म्हत्वाचें. तुमकां एका विशिश्ट येवजणे खातीर वा चड तपशीलां खातीर मदत जाय जाल्यार म्हाका कळयात!
निश्कर्श:
तणाचो उजो विध्वंसक थारूंक शकता, खास करून गोंयसारक्या सुक्या वाठारांनी, जंय चड तापमान, सुकी वनस्पत आनी मनशाची क्रिया हांचो मेळ जावन उज्याच्या प्रकोपाखातीर आदर्श परिस्थिती निर्माण जावंक शकता. जोखीम समजून घेवप, हवामानाच्या पद्दतीं विशीं म्हायती रावप आनी सुरक्षेचे नेम पाळप तुमकां तणाच्या उज्या पासून तयारी करपाक आनी स्वताची राखण करपाक मदत करूंक शकता. जागृत रावून आनी सक्रिय रावून तुमी तुमचो धोको उणो करूंक शकतात आनी तुमच्या कुटुंबाची आनी समाजाची सुरक्षीतताय सुनिश्चीत करूंक शकतात.
📧 Email: dir-fire.goa@nic.in
(+91) 7391047132 101 / 112
2225500 / 2423101 / 2425101 / 2455400