चक्रीवादळ म्हळ्यार मेघ आनी गडगड हांची बळिश्ट, घुंवपी यंत्रणा आसून ती उश्ण उश्ण कटिबंधीय दर्यांचेर सुरू जाता आनी तांची परिभ्रमण बरी व्याख्या केल्ली आसता. तांचें खाशेलपण म्हळ्यार खर वारें, व्हड पावस आनी धोक्याचे वादळ आनी हुंवार येवंक शकता. प्रदेशाप्रमाण चक्रीवादळांक चक्रीवादळ (अटलांटिक म्हासागर, उदेंत पॅसिफीक), चक्रीवादळ (अस्तंत पॅसिफीक) आनी चक्रीवादळ (भारत म्हासागर) अशें म्हण्टात.
सादारणपणान उश्ण वा उपोश्ण कटिबंधीय वाठारांनी उश्ण दर्याच्या उदकाचेर चक्रीवादळ तयार जातात आनी उदकाचेर वतना तांक एकठांय करतात. तांच्या वाऱ्याच्या वेगाचेर आनी तीव्रतेचेर आदारून उश्ण कटिबंधीय अवसाद, उश्ण कटिबंधीय वादळ, खर चक्रीवादळ अशे वेगवेगळे वर्ग करतात.
गोंयांतले चक्रीवादळ: १.
भारताचे अस्तंत दर्यादेगेवयलें दर्यादेगेवेलें गोंय राज्य, खास करून जून ते सप्टेंबर मेरेन चलपी पावसाच्या हंगामांत चक्रीवादळाक बळी पडटा. अरबी दर्यांत विकसीत जावपी चक्रीवादळां गोंयांत व्हड पावस, खर वारें, व्हड भरती हाडूंक शकतात. जून ते नोव्हेंबर ह्या म्हयन्यांत राज्यांत चक्रीवादळाचो चड धोको आसता, तेन्ना पावसाळी वारें आनी दर्याची परिस्थिती चक्रीवादळ तयार जावपाक फावशी आसता.
हालींच्या इतिहासांतल्या कांय चक्रीवादळांचो गोंयचो परिणाम जालो त: १.
ओक्की चक्रीवादळ (2017): अस्तंत दर्यादेगेर परिणाम करपी एक खर चक्रीवादळ, गोंयचेर व्हड पावस, खर वारें, आनी लुकसाण जाल्ल्यान ताचो परिणाम जाता.
चक्रीवादळ तौक्टाई (2021): तो चड बळिश्ट आसलो आनी ताचो परिणाम भारताच्या हेर वाठारांनी जालो तरी गोंयांतय व्हड पावस आनी वारें पडलें.
चक्रीवादळांक लागून जायते धोके निर्माण जातात, तातूंत:
खर वारें:
चक्रीवादळांतल्यान 200 किमी./तास परस चड गती मेळोवपी वारें तयार जाता आनी ताका लागून इमारती, झाडां, वीज मार्ग आनी वाहनां हांचे व्हड प्रमाणांत लुकसाण जावंक शकता.
व्हड पावस आनी हुंवार:
चक्रीवादळाक लागून चड करून खर पावस पडटा आनी ताका लागून दोंगराळ वाठारांनी झटपट हुंवार आनी भूंयकांप जाता. गोंय सारक्या दर्यादेगेवेल्या वाठारांनी हाका लागून वादळी उदकाची उदकाची उदकाची उदकाची उदकाची उदकाची उदकाची उदकाची उदकाची बुडटी जावंक शकता.
वादळी उदकाचीं उदकां:
चक्रीवादळाच्या वाऱ्याक लागून दर्याचे पातळेंत वाड जाल्ल्यान दर्यादेगेवेल्या वाठारांनी हुंवार येवंक शकता, घरां आनी मुळावी बांदावळ बुडपाक शकता.
वादळ आनी उदकाचे टोंके:
चक्रीवादळाक लागून वादळ आनी उदकाचे टोंकेय जावंक शकतात, जाका लागून नाश वाडटा.
चक्रीवादळाक लागून तुमचो धोको समजून घेवप जायत्या गजालींचेर आदारून आसता:
थळ: गोंयसारक्या दर्यादेगेवेले वाठार भितरल्या वाठारांपरस चक्रीवादळाक चड बळी पडटात. दर्यादेगेक लागीं आशिल्ल्यान वादळांचो उदकाचो उदकाचो उदकाचो उदकाचो उदकाचो उदकाचो धोको वाडटा.
उंचाय: दर्यादेगेवेल्या सकयल्या वाठारांनी चक्रीवादळाच्या वेळार हुंवार येवपाचो चड धोको आसता. उंचायेचे वाठार सुरक्षीत आसूं येतात पूण तरी लेगीत खर वारें आनी पावसाची शक्यताय आसता.
इमारतीची लवचीकता: रचणुकेचे नदरेन बरी नाशिल्लीं वा सुरक्षेच्या योग्य उपायांची उणीव आशिल्लीं इमारती (देखीक- प्रबलीत जनेलां आनी छप्पर) चक्रीवादळाच्या नुकसानाक चड बळी पडटात.
वादळाची तीव्रता: चक्रीवादळांची तीव्रता वेगवेगळी आसता. 120 किमी.परस चड वाऱ्याचो वेग आशिल्ल्या खर चक्रीवादळाक लागून व्हडलोसो नाश जावंक शकता, जाल्यार दुबळ्या वादळाक लागून फकत थळावें हुंवार वा ल्हान ल्हान लुकसाण जावंक शकता.
भारतांत भारत हवामान विभाग (आयएमडी) चक्रीवादळांची खरसाण आनी अदमास केल्ल्या मार्गाचेर आदारून इशारो आनी शिटकावणी दिता. चक्रीवादळाची शिटकावणी दिल्ल्यान थंयच्या रहिवाशांनी येवपी वादळाची तयारी करपाक मदत जाता. ह्या शिटकावणींत अशे आसात:
चक्रीवादळ पळोवप: ह्या वाठारांत चक्रीवादळ येवपाची शक्यताय आसता तेन्ना जारी केल्लो इशारो. चड करून कितलेशेच दीस आदीं येता, जाका लागून अधिकार् यांक आनी थंयच्या रहिवाशांनी तयारी करपाक वेळ मेळटा.
चक्रीवादळाची शिटकावणी: फुडल्या 24-48 वरां भितर चक्रीवादळ जमनीचेर पावपाची शक्यताय आसतना जारी करतात. हाका लागून अपेक्षीत परिणाम आनी खरपण हांचेविशीं चड विशिश्ट म्हायती मेळटा.
चक्रीवादळाची इशारो: जेन्ना 12-24 वरांनी चक्रीवादळ दर्यादेगेर पावपाची शक्यताय आसता तेन्ना ती जारी करतात, बेगोबेग तयारी करपाची आवाहन करतात.
चक्रीवादळा उपरांतची शिटकावणी: चक्रीवादळ गेले उपरांत जारी केल्ली, वादळाचो परिणाम, पुनर्प्राप्तीचे यत्न आनी हुंवार सारकिल्या चालू धोक्यांची म्हायती दिवपा खातीर.
माहिती कशी रावची:
आयएमडी अलर्टांचें पालन करचें: चक्रीवादळाच्यो शिटकावणी, सल्लो आनी अद्ययावत म्हायती खातीर भारत हवामान खात्याची (आयएमडी) अधिकृत संकेतथळ नेमान तपासात. चक्रीवादळाची परिस्थिती, अदमास आनी वादळाच्या अदमासाचो मार्ग हांचे विशीं ते लायव्ह अपडेट दितात.
रेडिओ आनी टीव्ही प्रसारण: चक्रीवादळाच्या वेळार रियल-टायम अपडेटा खातीर थळाव्या रेडिओ आनी दूरचित्रवाणी प्रसारणाचेर पळयत रावात.
सोशल मिडिया: लायव्ह अपडेटा खातीर आयएमडीच्या सोशल मिडिया हँडल (ट्विटर, फेसबूक) सारकिल्या विस्वासपात्र स्रोतांचो फाटोफाट करचो.
मोबायल ऍप्लिकेशनां: चक्रीवादळ अपडेटा संबंदी पुश अधिसुचोवण्यां खातीर मेघडूट अॅप वा आयएमडीचो हवामान अॅप सारकिले ऍप्लिकेशन्स डावनलोड करात.
आपत्ती वेवस्थापन इशारो: थळाव्या अधिकाऱ्यां कडल्यान वा राष्ट्रीय आपत्ती वेवस्थापन प्राधिकरणाच्या (एनडीएमए) इशाऱ्यां कडेन लक्ष दिवचें, रिकामी करपाच्यो सुचोवण्यो आनी सुरक्षेचे उपाय.
करचें:
तुमचें घर तयार करात:
जनेलां आनी दारां शटर वा लांकडी फळयो वापरून सुरक्षीत दवरात.
खंयचीय सुटसुटीत वस्तू (देखीक- भायली फर्निचर, वनस्पत) उडून वचूंक शकता तीं काडून उडोवचीं.
उदक, नाशवंत अन्न, वखदां, टॉर्च, बॅटरी अशा गरजेच्या वस्तूंचो सांठो करचो.
गरज पडल्यार भायर सरचें:
तुमी हुंवार येवपाच्या वाठारांत रावतात जाल्यार थळाव्या अधिकाऱ्यांच्या रिकामे करपाच्यो सुचोवण्यो पाळच्यो.
थारायिल्ल्या चक्रीवादळाच्या आश्रयाक वा दर्यादेगे पासून पयस आशिल्ल्या सुरक्षीत, उंचायेचेर वचपाच्या वाठारांत वचचें.
घरांत रावचें:
चक्रीवादळाच्या वेळार घरांत, जनेलां आनी दारां पासून पयस रावचें.
शक्य जाल्यार घटमूट कुडींत वा तळघरांत आलाशिरो घेवचो.
अधिकृत इशाऱ्यांचेर नियंत्रण दवरप: आयएमडी आनी थळाव्या सरकाराच्या इशाऱ्यां वरवीं म्हायती मेळत रावचें. तुमचे मोबायल डिव्हायस चार्ज दवरात.
शेजाऱ्यांक मजत करप: जाण्टे वा दुबळ्या शेजाऱ्यांक चक्रीवादळाची तयारी करपाक आनी गरज पडल्यार भायर सरपाक मदत करप.
करुंक जायना:
दर्यादेगे लागसार रावूं नाकात: चक्रीवादळाच्या वेळार दर्या, दर्यादेग वा न्हंय लागसार वचप टाळचें, कारण वादळाच्या उदकाच्या उदकाक लागून हुंवार आनी खर प्रवाह येवंक शकतात.
प्रवास करचो न्हय: चक्रीवादळाच्या वेळार प्रवास करप टाळचें. हुंवार आनी कोळसो हाका लागून रस्ते धोक्याचे थारूंक शकतात आनी पडून गेल्ल्या वीज लायनींक धोको निर्माण जावंक शकता.
इशाऱ्यां कडेन दुर्लक्ष करूंक नाकात: अधिकृत शिटकावणी केन्नाच दुर्लक्ष करूंक नाकात. चक्रीवादळ पयस दिसलो तरी सदांच बेगोबेग कारवाय करची.
वीज उपकरणां वापरूं नाकात: वीज उपकरणां बंद करात, कारण वीज पडल्यार आनी हुंवाराक लागून वीज धोको निर्माण जावंक शकता. व्हड पावस वा वादळाच्या वेळार वीज उपकरणां वापरप टाळचें.
चक्रीवादळा उपरांत भायर वचूं नाकात: तुमच्या घरांतल्यान भायर सरचे पयलीं अधिकृत मंजुरीची वाट पळोवची, कारण वादळाक लागून संरचनात्मक लुकसाण जालां आसूं येता वा वीज लायनीं पडल्यांत, जाका लागून लिपल्ले धोके निर्माण जावंक शकतात.
निश्कर्श
चक्रीवादळ ह्यो बळिश्ट सैमीक घडणुको आसून खास करून गोंयसारक्या दर्यादेगेवेल्या वाठारांनी व्हड प्रमाणांत लुकसाण जावंक शकता. जोखीम समजून घेवप, विस्वासांत घेवपासारक्या स्रोतां वरवीं म्हायती मेळप आनी योग्य सुरक्षेचे उपाय पाळप चक्रीवादळा वेळार जावपी नुकसान उणें करपाक मदत करूंक शकता. आदींच तयारी करून, वादळाच्या वेळार घरांत रावून आनी अधिकृत सुचोवण्यां प्रमाण सुरक्षेक सदांच प्राधान्य दिवचें.
📧 Email: dir-fire.goa@nic.in
(+91) 7391047132 101 / 112
2225500 / 2423101 / 2425101 / 2455400